Thế hệ không tiền mặt: Khi người trẻ Việt tiêu tiền chỉ bằng một cú chạm

Thanh toán không tiền mặt đã len vào từng thói quen thường ngày: từ ly cà phê sáng quét QR, chuyến xe công nghệ đến bữa ăn chung chia qua ví điện tử, tất cả chỉ gói gọn trong vài thao tác trên điện thoại. Thói quen tiêu dùng của người trẻ đang chuyển dịch mạnh mẽ từ tiền mặt sang thanh toán số.  

Thanh toán số và hành vi chi tiêu thường nhật
Không chỉ là phương tiện thanh toán, công nghệ số còn tạo ra một trải nghiệm sống mới. Hầu hết các hoạt động chi tiêu thường nhật của người trẻ – từ gọi đồ ăn, mua vé xem phim, đặt xe, đến chia tiền nhóm – đều có thể thực hiện trong vài giây.

Sự tiện lợi khiến họ dần hình thành thói quen “mở ví điện tử thay vì mở ví thật.” Các ứng dụng như MoMo, ZaloPay, ShopeePay, hay app ngân hàng số như Cake, MB Bank, Timo… trở thành công cụ không thể thiếu. Thay vì lo lắng tiền lẻ, hóa đơn hay thẻ ngân hàng, chỉ cần quét mã là xong.

Nhiều bạn trẻ đồng ý rằng thanh toán số giúp họ tiết kiệm thời gian, giảm căng thẳng và tăng tính chủ động trong chi tiêu. Đặc biệt, trong thời kỳ hậu đại dịch, thói quen mua sắm online kết hợp thanh toán điện tử càng trở nên phổ biến và bền vững.

Chỉ với vài thao tác trên điện thoại, mọi giao dịch mua sắm, ăn uống hay di chuyển đều được thực hiện một cách dễ dàng. (Ảnh: Internet) 

Công nghệ – “trợ lý tài chính cá nhân” thế hệ mới
Thanh toán số không chỉ thay đổi cách người trẻ tiêu tiền, mà còn ảnh hưởng đến cách họ quản lý tài chính.
Các ứng dụng ngày nay không chỉ hỗ trợ thanh toán mà còn tích hợp tính năng thống kê thu chi, đặt ngân sách, nhắc nhở tiết kiệm hay gợi ý đầu tư.

Ví dụ, nhiều app có thể tự động phân loại khoản chi theo nhóm –  ăn uống, mua sắm, giải trí, học tập – giúp người dùng nhận diện rõ thói quen của mình. Một số nền tảng còn gợi ý giới hạn chi tiêu hoặc gửi cảnh báo khi người dùng chi vượt ngưỡng đặt trước.

Nhờ đó, giới trẻ bắt đầu có ý thức hơn trong việc kiểm soát dòng tiền, chủ động lên kế hoạch tài chính hàng tháng và giảm bớt tâm lý chi tiêu bốc đồng. Thanh toán số, từ một công cụ tiện ích, đang dần trở thành người bạn đồng hành tài chính của thế hệ mới.

Một số ứng dụng được tích hợp tính năng quản lý chi tiêu, giúp người dùng dễ dàng thống kê tài chính của mình (Ảnh: Internet)

Mặt trái của chi tiêu “không tiền mặt”
Tuy nhiên, sự tiện lợi đôi khi đi kèm với rủi ro chi tiêu mất kiểm soát. Nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng khi người dùng không nhìn thấy tiền thật, “cảm giác đau khi chi tiền” giảm đi, khiến họ dễ tiêu nhiều hơn dự định. Bên cạnh đó, các chương trình khuyến mãi, hoàn tiền, giảm giá liên tục trên ví điện tử cũng khiến người trẻ dễ rơi vào vòng xoáy mua sắm không cần thiết. 

“Lúc thanh toán bằng ví điện tử, mình thấy nhẹ nhàng lắm. Vì thấy chỉ cần quét mã là xong nên đôi khi mình quên mất đã tiêu bao nhiêu. Nhưng khi cuối tháng nhìn lại, số tiền đã chi thì… giật mình.”, chia sẻ từ bạn Khánh Vy (25 tuổi), một người gần như chỉ dùng ví điện tử và ngân hàng số trong sinh hoạt hàng ngày.

Sự bùng nổ của ví điện tử và ngân hàng số đang dần thay đổi cách người trẻ quản lý tài chính. Chỉ với vài thao tác chạm đã có thể thanh toán mọi thứ. Thế nhưng, đằng sau sự tiện lợi đó là nguy cơ mất kiểm soát chi tiêu mà nhiều người không nhận ra. Đây chính là thách thức lớn nhất của thế hệ tiêu dùng số: học cách cân bằng giữa tiện lợi và kỷ luật tài chính.

Khi không nhìn thấy tiền thật, người trẻ dễ quên mất mình đã chi tiêu bao nhiêu, dẫn đến khó khăn trong việc quản lý tài chính. (Ảnh: Internet)

Thanh toán số – động lực cho nền kinh tế số Việt Nam
Dù vẫn còn những mặt trái nhất định, không thể phủ nhận rằng thanh toán số đang trở thành động lực quan trọng thúc đẩy nền kinh tế hiện đại. Ở tầm nhìn xa, sự thay đổi trong thói quen tiêu dùng của giới trẻ đang góp phần thúc đẩy quá trình chuyển đổi số quốc gia. Việt Nam hiện nằm trong nhóm quốc gia có tốc độ tăng trưởng thanh toán điện tử nhanh nhất khu vực Đông Nam Á.

Các ngân hàng, doanh nghiệp fintech và sàn thương mại điện tử đang đua nhau cải tiến trải nghiệm người dùng, mở rộng mạng lưới liên kết và tăng tính bảo mật. Điều này không chỉ tạo ra môi trường tài chính minh bạch, an toàn hơn mà còn mở ra cơ hội cho nền kinh tế không tiền mặt phát triển bền vững.

Có thể nói, thanh toán số đang dần len lỏi vào mọi mặt đời sống – từ thành thị đến nông thôn, từ siêu thị lớn đến quán cà phê nhỏ. Thanh toán số giờ đây không chỉ là một cách chi tiêu mới, mà còn là cách sống mới trong xã hội Việt Nam.

Thanh toán số góp phần thúc đẩy sự phát triển cho nền kinh tế quốc gia. (Ảnh: Internet)